Feit of Fabel?

Knieklachten zijn een veelvoorkomende blessure onder krachtsporters. Na nek- of rugklachten is het zelfs de meest voorkomende klacht aan het lichaam die gezien wordt door huisartsen/fysiotherapeuten. De incidentie is 33,5 per 1000 personen per jaar (Belo JN, 2016). Vaak worden knieklachten geassocieerd met een 'verkeerde' squat positie. Vaak bedoeld men dat de knieën die voorbij de tenen komen tijdens een squat. De meningen lopen sterk uiteen over dit onderwerp, er is zelfs een influencer genaamd: 'Kneesovertoesguy'. Zijn standpunt is logischerwijs dat het geen kwaad kan en zelfs bevorderlijk is voor gezonde knieën.

In 2003 is door C. Andrew en collega's een onderzoek gedaan naar het effect van de kniepositie op heup en kniebelasting. Uit biomechanisch standpunt kan geassocieerd worden dat er bij het meer voorwaarts bewegingen van de knie meer schuifkrachten op de knie komen. Uit het onderzoek bleek dat bij de squat waarbij de voorwaartse kniebeweging gelimiteerd werd er veel meer rompleuning naar voren was. Dit resulteerde in meer belasting voor de onderrug en het heupgewricht. Het voorwaarts bewegen van de knieën resulteerde inderdaad in meer belasting en meer activatie van de quadriceps. De actuele squat richtlijnen van de 'National Strenght and Conditioning Association' noemen het noodzakelijk om de schenen zo verticaal mogelijk te houden tijdens het uitvoeren van een squat. Echter, om de krachten op alle betrokken gewrichten te optimaliseren, kan het voordelig zijn om de knieën mee te laten bewegen. Dit geldt voor personen die geen pathologische aandoeningen hebben rondom het kniegewricht (Andrew C, 2013).

Eigenlijk is er (door mij tenminste) geen wetenschappelijk bewijs te vinden dat de voorwaartse kniebeweging tijdens de squat nadelig kan zijn. Wel is er een wetenschappelijk verband te leggen tussen de valgusbeweging van de knie en knieklachten. Zo is aangetoond dat patiënten met patellofemoraal pijn syndroom in grotere mate een knievalgus hebben dan bij hun andere niet aangedane been. Hierdoor kan aangenomen worden dat deze valgus stand de oorzaak van deze klachten is. Waarschijnlijk komt dit door de abnormale biomechanica wat een negatieve invloed heeft op de uitlijning van de patella in de trochleaire groef(Herrington, 2014). De trochleaire groef is eigenlijk het kanaal waardoor de knieschijf schuift over het over het bovenbeen.

Feit of Fabel?

Het antwoord ligt ergens in het midden. Zoals het er nu uitziet kan het voor gezonde sporters geen kwaad om de knieën licht voorbij de knieën te laten komen tijdens het squatten. Wel geeft dit wat extra belasting op het kniegewricht en de quadriceps spier. In de juiste dosering is belasting juist goed voor gewrichten. Voor sporten met knieklachten is het wat lastiger, voor sommige blessures is het juist goed om te belasten, voor andere juist ontzien. Hiervoor adviseer ik je graag door naar een specialist zoals een fysiotherapeut.
Ook is aangetoond dat een valgus beweging een vergroot risico geeft op knieklachten. Het wordt daarom aangeraden om dit te voorkomen tijdens de squat en andere beenspieroefeningen.